Nieuwe EU-regels vluchtcompensatie zijn een monsterlijk compromis
Na jaren van stilstand lijkt er eindelijk schot te komen in de herziening van de Europese passagiersrechten. Maar het compromis dat nu op tafel ligt, oogst vooral kritiek. Zowel EUclaim als luchtvaartmaatschappijen hebben hun bezwaren, en dat is veelzeggend.
Wat ligt er op tafel?
Begin juni bereikten de Europese transportministers een politiek akkoord over de herziening van Verordening 261/2004. Belangrijkste wijziging: de drempels voor compensatie bij vertragingen worden flink opgeschroefd.
- Vluchten tot 3.500 km: compensatie pas na 4 uur vertraging (nu: 3 uur), met een maximum van €300 (nu: €400).
- Vluchten vanaf 3.500 km: pas na 6 uur vertraging (nu: 3 uur), met een maximum van €500 (nu: €600).
Uit analyse van databedrijf Lennoc blijkt dat deze nieuwe regels een fors deel van de vertraagde vluchten buiten de compensatieregeling plaatsen. In het huidige model hadden in 2024 meer dan 9,2 miljoen passagiers recht op een vergoeding bij vertraging.
Dat zie je in de grafiek hieronder.
De eerste lijn zijn het aantal passagiers die in 2024 in aanmerking kwamen voor compensatie. De tweede en de derde zijn van inmiddels afgewezen voorstellen. De vierde lijn is het nieuwe voorstel.
In het voorgestelde model met vertragingstermijnen van 4 en 6 uur komt 60% van diezelfde passagiers niet langer in aanmerking voor compensatie van de luchtvaartmaatschappijen.
Niemand is echt blij met dit voorstel
De luchtvaartsector zou de grote winnaar moeten zijn, maar ook daar klinkt weerstand. Vooral over een ander onderdeel van het pakket: een verplicht gratis stuk handbagage zoals een rolkoffer of rugzak.
Luchtvaartmaatschappijen waarschuwen dat dit hun verdienmodel aantast. Ryanair en andere budgetmaatschappijen rekenen immers vaak extra kosten voor handbagage, een praktijk waar consumentenorganisaties al jaren over klagen.
En de passagier?
Voor passagiers betekent het voorstel vooral een afname van hun rechten. EUclaim en consumentenbonden noemen het plan “monsterlijk”. Linkse Europarlementariërs spraken van een “dolksteek in de rug van passagiers”.
Lennoc berekende dat het gemiddelde claimbedrag daalt van €368 naar €267 per passagier, terwijl het aantal passagiers dat in aanmerking komt voor compensatie meer dan halveert.
Hoewel het Europees Parlement zich in brede zin kritisch heeft uitgelaten over het voorstel, is het (nog) niet formeel tot een stemming gekomen over het hele pakket.
De komende maanden zal het Parlement zich hierover moeten uitspreken. Tot die tijd blijven de bestaande regels gelden. En mogelijk daarna ook nog, als het Parlement voorstel afwijst.
Hoe heeft dit kunnen gebeuren?
Onder druk van intensieve lobby vanuit de luchtvaartsector en de noodzaak tot een politiek compromis is het oorspronkelijke voorstel afgezwakt tot een regeling die weinig partijen écht tevreden stelt.
Behalve Polen, want zij kunnen nu pronken met dat er onder hun EU-voorzitterschap een voorstel doorheen gedrukt is.
Wat ooit bedoeld was als een modernisering van passagiersrechten, is het nu een juridisch compromis geworden waar de reiziger de rekening van betaalt.
EUclaim blijft zich samen met onder andere Lennoc en APRA, inzetten voor duidelijke en eerlijke rechten voor vliegtuigpassagiers.
Gecontroleerd door Paul Vaneker
Paul Vaneker is Senior Flight Intelligence en heeft bij KLM en Transavia gewerkt. Verschijnt veel in de media om op te komen voor rechten van passagiers.
Meer over Paul